Ngày nay, thuật ngữ “Chuyển đổi số” không còn quá mới mẻ khi nó đã và đang thay đổi sâu sắc cách chúng ta sống và làm việc, nhưng trên hết, nó được sinh ra để phát triển và trở thành xu hướng tất yếu của nhân loại trong những năm tới.
Chuyển đổi số là chìa khóa để mọi doanh nghiệp bắt kịp xu thế thời đại và tránh bị bỏ lại phía sau. Vậy làm thế nào để quá trình chuyển đổi số diễn ra thành công?
Mục lục
Chuyển đổi số trong nhà máy là gì?
Chuyển đổi số hay chuyển đổi kỹ thuật số (Digital Transformation) là quá trình thay đổi từ mô hình hoạt động truyền thống sang mô hình hiện đại bằng cách áp dụng công nghệ mới như Internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây (Cloud), dữ liệu lớn (Big Data),…với mục tiêu cải thiện hiệu quả sản xuất và cắt giảm chi phí vận hành để qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Trong nhà máy sản xuất, việc chuyển đổi kỹ thuật số sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng mô hình nhà máy thông minh. Trong mô hình đó, thông tin là tài sản giá trị của các doanh nghiệp và thúc đẩy quá trình chuyển đổi kỹ thuật số bằng cách cho phép ra quyết định dựa trên dữ liệu theo thời gian thực trên tất cả các hoạt động kinh doanh, bao gồm sản xuất, phát triển sản phẩm, chuỗi cung ứng và trải nghiệm của khách hàng.3 giai đoạn của quy trình chuyển đổi số
Trong thực tế, kỹ thuật số có đến 3 khái niệm riêng biệt: digitization, digitalization và digital transformation, thường gây hiểu nhầm và khó phân biệt. Mặc dù có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, chúng vẫn có những sự khác biệt nhất định. Dù vậy, cùng nhau, digitization, digitalization và digital transformation tạo thành một quy trình cần thiết cho doanh nghiệp để chuyển đổi số thành công.Digitization
Digitization (Số hóa dữ liệu) là quá trình chuyển đổi thông tin dữ liệu từ analog sang kỹ thuật số. Nói cách khác, đây là quá trình chuyển đổi thông tin từ định dạng vật lý sang định dạng kỹ thuật số. Đối với doanh nghiệp, số hóa Digitization là bước đầu tiên để tạo ra nền tảng giá trị trong quá trình chuyển đổi số. Tầm quan trọng của giai đoạn đầu này chính là số hóa giúp lưu trữ, phân tích và xử lý dữ liệu ở định dạng kỹ thuật số. Ngoài ra, dữ liệu số hóa cũng có thể được truyền đi không giới hạn mà không lo mất mát hay hư hỏng. Ví dụ về số hóa dữ liệu Digitization :- Các tài liệu viết tay ví dụ như lịch sử bán hàng hoặc khách hàng, được viết lại trên máy tính và chuyển đổi thành tệp PDF / Excel.
- Các dự án, bản đồ hoặc hướng dẫn thủ công được chụp ảnh và số hóa dưới dạng tệp JPG.
- Phim Analog được chuyển đổi và nén thành tệp H.264 hoặc HEVC.
Digitalization
Digitalization (Số hóa quy trình) là một dạng cấp cao hơn của số hóa Digitization. Theo , “đây là quá trình sử dụng các công nghệ kỹ thuật số để thay đổi mô hình kinh doanh và cung cấp các cơ hội tạo ra giá trị và doanh thu mới”. Nói cách khác, số hóa Digitalization là quá trình tận dụng số hóa Digitization để cải thiện quy trình kinh doanh. Đối với doanh nghiệp, số hóa quy trình Digitalization tận dụng công nghệ kỹ thuật số để thu thập và phân tích dữ liệu và tìm ra giá trị thích hợp cho sản xuất. Với tiềm năng của dữ liệu kỹ thuật số của quá trình Digitalization, doanh nghiệp có thể đạt được các mục tiêu kinh doanh sản xuất như:- Cải thiện các quy trình sản xuất
- Nâng cao hiệu quả kinh doanh nội bộ/bên ngoài
- Cung cấp cho nhân viên quyền truy cập vào dữ liệu cần thiết
- Cung cấp hiểu biết tốt hơn về nhóm mục tiêu
- Thiết kế trải nghiệm khách hàng tốt hơn
- Tải dữ liệu từ các trang tính MS Excel trên máy tính lên các giải pháp đám mây như Google Sheet để tất cả nhân viên có thể dễ dàng truy cập 24/7 vào các dữ liệu cần thiết.
- Đưa ra các ưu đãi thương mại điện tử mới với các chương trình khuyến mãi nhắm mục tiêu đến nhu cầu cá nhân (như các mặt hàng được cá nhân hóa thông qua ứng dụng).
- Phân tích dữ liệu được thu thập bởi các thiết bị kết nối Internet để tìm ra các luồng doanh thu mới (ví dụ: yêu cầu của khách hàng đối với một sản phẩm chưa có trong phiếu mua hàng).
Digital Transformation
Digital Transformation (chuyển đổi số) là giai đoạn sau cùng của Digitization và Digitalization. Các tiềm năng kỹ thuật số to lớn từ Digital Transformation là không thể bàn cãi. Dù vậy, đây là quá trình thay đổi phức tạp đối với một công ty bao gồm tất cả các khía cạnh của hoạt động kinh doanh: mô hình, quy trình nội bộ và bên ngoài, quản lý ở tất cả các cấp, sản phẩm và dịch vụ. Chi tiết về quá trình chuyển đổi số sẽ được giải thích ở phần sau bài viết. Ví dụ về chuyển đổi số Digital Transformation:- IKEA đã triển khai dự án cửa hàng thông minh IKEA Place – với công nghệ AR nâng cao trải nghiệm của khách hàng.
- LEGO ra mắt trang web thu thập ý tưởng của khách hàng để tung ra các sản phẩm tùy chỉnh theo công nghệ in 3D.
- NIKE đã tạo ra một ứng dụng di động giúp chọn loại giày tốt nhất dựa trên việc quét chân của khách hàng.
Tầm quan trọng của chuyển đổi số đối với nhà máy sản xuất
Lợi ích của chuyển đổi số trong nhà máy sản xuất
Để duy trì khả năng cạnh tranh trong một thị trường liên tục thay đổi, doanh nghiệp phải có khả năng thích ứng nhanh chóng, đặc biệt nhạy bén với áp dụng các công nghệ mới. Ngày nay, phần lớn các công ty sử dụng công nghệ kỹ thuật số để bắt nhịp với yêu cầu ngày càng cao về năng lực sản xuất, chất lượng sản phẩm. Do đó, chuyển đổi số là điều cần thiết vì một số lợi ích của nó:Tự động hóa các quy trình
Lợi ích dễ thấy nhất của chuyển đổi số là tối ưu hóa các quy trình kinh doanh bằng cách loại bỏ các nhiệm vụ đòi hỏi nhiều thời gian và công sức của con người . Việc sử dụng phần mềm để tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại như theo dõi, xử lý và báo cáo với độ chính xác và nhanh chóng là điều cần thiết để giảm bớt lao động thủ công và chi phí.Nâng cao năng suất
Khi các công việc được số hóa, nhân viên có thời gian tập trung vào những việc quan trọng. Ngoài ra, chuyển đổi số giúp bạn tối ưu hóa các nhiệm vụ cụ thể của họ, qua đó truyền cảm hứng để nhân viên nỗ lực hết mình và thực hiện nhiệm vụ một cách nhanh chóng. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và tăng năng suất của toàn bộ doanh nghiệp. Trong nhà máy sản xuất, kỹ thuật hóa cũng tối ưu các quy trình làm việc của thiết bị và máy móc cũng như gia tăng sự hiệu quả của sự kết hợp giữa con người và công nghệ, qua đó tăng năng lực sản xuất cho doanh nghiệp.Giảm thiểu các chi phí liên quan
Các hệ thống và mô hình kinh doanh truyền thống không chỉ phức tạp mà còn có chi phí vận hành cao bởi quá trình hoạt động cồng kềnh và cần nguồn nhân lực lớn. Tuy nhiên, nếu áp dụng mô hình kinh doanh kỹ thuật số, bạn có thể giảm số lượng nhân sự và quy trình trở nên nhanh chóng và chính xác hơnLấy khách hàng làm trung tâm
Với sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường, cách duy nhất để giữ chân khách hàng là cung cấp cho họ sự hài lòng cao hơn. Một trong những lợi ích của chuyển đổi kỹ thuật số là bằng cách tận dụng các công cụ kỹ thuật số, doanh nghiệp có thể cung cấp hỗ trợ đa kênh cho khách hàng như liên hệ qua điện thoại, trang web, ứng dụng,…Hỗ trợ tăng cường đổi mới
Công nghệ 4.0 khuyến khích sự đổi mới, do đó, chiến lược chuyển đổi kỹ thuật số tạo tiền đề cho một cách tiếp cận toàn diện để tối ưu hóa hoạt động sản xuất. Ví dụ, việc sử dụng các khả năng của nhà máy thông minh trong hệ thống ERP của bạn sẽ giúp bạn cải thiện hiệu suất kinh doanh cũng như chuỗi cung ứng.Tại sao các nhà máy nên bắt đầu chuyển đổi số càng sớm càng tốt?
Mức độ cạnh tranh của một doanh nghiệp liên quan trực tiếp đến khả năng quản lý các quy trình hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Theo một nghiên cứu của McKinsey, các công ty trước đây sống trung bình hơn 60 năm thì nay chỉ sống dưới 20 năm . Khi sự cạnh tranh tiếp tục gia tăng, các công ty càng khó tồn tại trong một thị trường ngày càng bão hòa. Các công ty muốn tồn tại trong lĩnh vực của họ phải áp dụng kỹ thuật số hóa như một phần cơ bản cốt lõi của họ. Chuyển đổi số trong ngành sản xuất đã từ chỗ là một lựa chọn có thể mang lại cho các công ty lợi thế cạnh tranh thi nay trở thành một điều thiết yếu để tồn tại trong bối cảnh Công nghiệp 4.0. Ngành công nghiệp 5.0 đang ở giai đoạn cận kề và nếu không có các kỹ năng kỹ thuật số tham gia vào quá trình chuyển đổi, các công ty sẽ không thể bắt kịp với các nhu cầu mới nổi hoặc cạnh tranh với phần còn lại của ngành.5 bước chuẩn bị cho chuyển đổi số trong nhà máy sản xuất
Như vậy, việc chuyển đổi số mang lại rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. Vậy bạn cần chuẩn bị gì để triển khai quá trình này? Ngoài cơ sở hạ tầng và các công nghệ hiện đại, một chiến lược cụ thể cũng rất cần thiết trong quá trình chuyển đổi số và xây dựng nhà máy thông minh. Với cách tiếp cận có phương pháp, các công ty có thể thực hiện quá trình này một cách hiệu quả, tiết kiệm chi phí và thời gian. Dưới đây là 5 bước quan trọng:Tìm hiểu tổng quan
Để chuyển đổi số thành công, điều quan trọng trước hết là phải có cái nhìn tổng thể về quy trình kinh doanh của chính mình. Các bước thực hiện khi nào và như thế nào? Những bộ phận nào liên quan? Chúng ta mong chờ gì từ giải pháp đó?… Tùy thuộc vào quy mô và mức độ phức tạp của công ty, bước này có thể mất nhiều thời gian hơn hoặc ít hơn. Công nghiệp sản xuất sẽ cần nhiều thời gian hơn để có được cái nhìn tổng quan về tất cả các quy trình kinh doanh. Nhiệm vụ này thoạt nghe có vẻ đơn giản, nhưng nó đòi hỏi nhà quản lý phải có cái nhìn đầy đủ và nhạy bén. Đây chính là cơ sở cho quá trình chuyển đổi số và quyết định đến các bước sau.Xác định mục tiêu
Trước hết, người đứng đầu công ty phải xác định từ ba đến năm vấn đề chính thúc đẩy quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của công ty. Tối ưu hóa quy trình sản xuất, phát triển năng lực cạnh tranh, chinh phục khách hàng mới,… tất cả những thách thức này sẽ giúp doanh nghiệp đặt ra các mục tiêu chính xác. Các chỉ số hiệu suất chính (KPI) cuối cùng phải giúp đo lường mức độ đạt được các mục tiêu này.Xác định chức năng & Quy trình cốt lõi
Việc xác định các quy trình cốt lõi và chức năng cần thiết để hỗ trợ chiến lược chuyển đổi số của bạn sẽ hiển thị những thành phần hệ thống nào thiết yếu và cũng sẽ cung cấp một số thông tin chi tiết về cách tiếp tục phát triển trong quá trình tự động hóa liên tục. Các quy trình và chức năng cốt lõi có thể bao gồm quản lý và kiểm soát WIP , thu thập dữ liệu , báo cáo và phân tích, sản xuất thông minh và tự động hóa cao .Xây dựng chiến lược chuyển đổi
Một chiến lược chuyển đổi số sẽ có nhiệm vụ đáp ứng các mục tiêu mà đã đề ra trước đó. Những điều này bao gồm các công nghệ sẽ được sử dụng, cách thức di chuyển sẽ được thực hiện, các hoạt động liên quan sẽ được yêu cầu – ví dụ, đào tạo nhân viên và sửa đổi cơ sở hạ tầng – và bất kỳ hành động liên quan nào khác liên quan đến dự án.Xây dựng các hệ thống trong mô hình hoạt động
Xây dựng các thành phần hệ thống phù hợp với yêu cầu chiến lược chuyển đổi kỹ thuật số của doanh nghiệp sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định chiến lược triển khai. Thông thường, các thành phần của hệ thống bao gồm:- Các hệ thống máy móc, thiết bị và công nghệ sản xuất
- Internet vạn vật công nghiệp (IIoT), điện toán đám mây (Cloud), Các cơ sở dữ liệu (Big Data), AI Engine,…
- Các giải pháp quản lý doanh nghiệp như ERP, WMS, MES, PLM,…
Vai trò của MES và ERP trong chuyển đổi số
Trong một bài viết trước đó, VTI Solutions đã giới thiệu chi tiết về hệ thống điều hành sản xuất MES cũng như sự khác biệt với hệ thống hoạch định tài nguyên doanh nghiệp ERP. Đa số các nhà máy vẫn sử dụng hệ thống hoạt động sản xuất cũ do vẫn còn hoài nghi về tính khả thi của các phần mềm doanh nghiệp mới. Tuy vậy, nếu không muốn bị đối thủ vượt mặt và bị bỏ lại phía sau, sớm muộn doanh nghiệp cũng phải tiến hành chuyển đổi số. Việc áp dụng các giải pháp MES và tích hợp với các hệ thống ERP là một cách dễ tiếp cận để các doanh nghiệp tiến tới một môi trường sản xuất Công nghiệp 4.0 thực sự. Ngoài việc hợp lý hóa hoạt động, việc tích hợp này cho phép các nhà sản xuất xác định các KPI đặc biệt dành riêng cho doanh nghiệp. Do đó, việc hợp lý hóa các quy trình và tối ưu hóa hoạt động sản xuất sẽ phù hợp với các mục tiêu kinh doanh dài hạn, tăng khả năng đáp ứng linh hoạt các yêu cầu từ thị trường trong tương lai.ETO, MTO, ATO, MTS là gì? Làm thế nào để quản trị hiệu quả các chiến lược sản xuất này?
Câu chuyện Chuyển đổi số tại Việt Nam và vai trò của các “đối tác đồng hành”
Quản lý sản xuất như thế nào khi thiếu hụt lao động? Tìm kiếm lời giải từ giải pháp MES
5 giải pháp nâng cao khả năng giao hàng đúng hạn mà tổ chức có thể thực hiện ngay hôm nay
6 phương pháp nâng cao hiệu quả quản lý kho cho ngành sản xuất dược phẩm
AI được ứng dụng như thế nào trong ngành sản xuất thép?